Α-Ω Καλλιέργεια πεπονιών στον κήπο ενός ερασιτέχνη. Παλιές ποικιλλίες, παραδοσιακοί σπόροι από όλο τον κόσμο
Αυτό το ζουμερό μοσχομυριστό φρούτο που λέγεται πεπόνι είναι απο τα αγαπημένα μου.
Μ αρέσουν οι γλυκιές ποικιλλίες, αργίτικο, μπανάνα, κουανταλούπε, τίγρης.. αλλά δεν λέω όχι και στα χειμερινά Εβρου.
Για όσους είναι λάτρεις λοιπόν του πεπονιού και θέλουν τα βιολογικά πεπόνια στον κήπο τους, θα βρείτε σπόρους από πολλές παλιές παραδοσιακές ποικιλλίες στο
http://www.sporosbank.com/423483996/category/562620/%cf%80%ce%b5%cf%80%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%b1
Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι, γνώριζαν το πεπόνι, αλλά προτιμούσαν το καρπούζι. Θεωρούσαν το πεπόνι λαχανικό και το κατανάλωναν σε σαλάτες ή μαγειρεμένο, με ξίδι, πιπέρι και με άλλα μπαχαρικά. Στη Ρώμη, η τιμή ήταν πολύ υψηλή, λόγω της σπανιότητάς του. Οι Μαυριτανοί στήριξαν την καλλιέργεια και την παραγωγή του στην Ισπανία τον όγδοο αιώνα, αλλά το πραγματικό ενδιαφέρον για το πεπόνι ξεκίνησε τον δέκατο πέμπτο ή δέκατο έκτο αιώνα, όταν είχαν αναπτυχθεί οι γλυκές ποικιλίες φρούτων.
Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, ιταλοί μοναχοί δημιούργησαν – με διασταύρωση στον αγρό- μια ιδιαίτερα νόστιμη & αρωματική ποικιλία πεπονιού, στο οποία έδωσαν το όνομα της παπικής κατοικίας όπου είχε παραχθεί (Cantalupo).
Πώς φαίνεται το καλό πεπόνι; «Από το κοτσάνι», μας λέει Ελληνας παραγωγός του αργείτικου. «Αν στην άκρη που το πιάνεις έχει ανέβει ελαφρά η κιτρινάδα προς τα πάνω στην ουρά του πεπονιού, τότε σημαίνει πως έχει ανεβάσει τα σάκχαρα».
ΠΑΛΙΕΣ ΠΟΙΚΙΛΛΙΕΣ
ΑΡΓΕΙΤΙΚΟ ΠΕΠΟΝΙ
Μοιάζει με μπάλα αμερικάνικου football. Μερικοί πιστευουν ότι τα αργείτικα πεπόνια με του Αγίου Βασιλείου είναι το ίδιο.Υπάρχουν διαφορές.
Τα αργείτικα είναι πιο πλατιά. Του Αγίου Βασιλείου έχουν εντονες ραβδώσεις λίγο πιο στρογγυλά.
Το μυστικό για να έχετε νόστιμα πεπόνια είναι να σταματήσετε 2 εβδομάδες πριν τα κόψετε το πότισμα. Κάποτε ήταν πολύ διαδωμένο μετά το ξεχάσαμε με τα ιβρίδια.Ελάχιστοι ίσως γνωρίζουν πως το αργείτικο πεπόνι ήταν μια ιδιαίτερη ποικιλία που έχει πλέον εξαφανιστεί και μόνο στους μύθους ορισμένων γεωργών μπορεί να αναβιώσει, με τους σπόρους «που βρέθηκαν φυλαγμένοι στην αστράχα από τον παππού» που μακαρίτης πλέον κοιτά από ψηλά τις πράξεις των νεωτέρων. Τα «αργείτικα Πεπόνια» του Αγ. Βασιλείου, μοιάζουν μεν αλλά δεν είναι Αργείτικα, ούτε στην εμφάνιση, ούτε στο άρωμα, πόσο μάλλον στην γεύση.Είναι το πιο γλυκό πεπόνι στον κόσμο, αλλά δεν είναι ανθεκτικό στις ασθένειες και στους ιούς. Δεν είναι εύκολη η καλλιέργειά του. Κοστίζει.
ΠΕΠΟΝΙΑ ΛΗΜΝΟΥ
Στη Λήμνο αν ρωτήσεις τι πεπόνια καλλιεργείτε, θα σου πούνε τη «Βοντόνα». «Υπάρχουν δύο ποικιλίες πεπονιού: οι «Βοντόνες» που έχουν ένα μακρόστενο σχήμα και τα «Φελάτα» πεπόνια που είναι στρόγγυλα» μας περιγράφει ο κ. Τσουκανιάς Νικόλαος ,78 χρονών από το Κοντοπούλι της Λήμνου. Οι «Βοντόνες» είναι ξερικές, δεν θέλουν καθόλου νερό.Αν τις ποτίσεις δεν θα φτάσουν τα Χριστούγεννα
ΠΕΠΟΝΙΑ ΚΑΝΤΛΟΥ (Κανταλούπε)
Τα πεπόνια κανταλούπε είναι πλούσια σε κάλιο. Το κάλιο βοηθά σημαντικά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Μια κούπα πεπόνι κανταλούπε περιέχει το 10% των ημερήσιων αναγκών σε κάλιο. Ο «ξάδελφος» των πεπονιών, το καρπούζι, περιέχει 4% καλίου αλλά οι λίγες θερμίδες του, επιτρέπουν το διπλασιασμό της δόσης.
Ποικιλίες πεπονιών
Ανάλογα με την ποικιλία τα πεπόνια διαφέρουν στο σχήμα, στο μέγεθος, στο χρώμα της φλούδας και της σάρκας, στο άρωμα και στη γεύση. Έτσι έχουμε σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές, φλούδα παχιά ή λεπτή, χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, επιφάνεια φλούδας λεία ή με γραμμώσεις, γεύση γλυκιά και αρωματική, σάρκα στερεή, χυμώδη, μαλακιά ή σκληρή που στο κέντρο της σχηματίζει κενό και εκεί βρίσκονται πολυάριθμοι σπόροι. Τα πεπόνια είναι από τα πιο διαδεδομένα καλοκαιρινά φρούτα.
Υπάρχουν πολλές καλλιεργούμενες ποικιλίες πεπονιάς, που συγκεντρώνονται σε 7 κύριες ομάδες.
1. Κασάμπα ή χειμωνιάτικη. Παράγει μεγάλους καρπούς μέτριας γεύσης και αρώματος. Καλλιεργείται σε μικρή έκταση, ενώ η ονομασία χειμωνιάτικη, της δόθηκε γιατί τα πεπόνια της ωριμάζουν αργά επί πολλές εβδομάδες.
2. Καλυπτόμενη. Παράγει μικρού μεγέθους, εύγευστα πεπόνια με πορτοκαλόχρωμη σάρκα. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν τα μοσχοπέπονα.
3. Κανταλούπε. Η καταγωγή της πεπονιάς αυτής είναι από την Ιταλική περιοχή Κανταλούπο ,οι καρποί της είναι μετρίου μεγέθους με φλούδα τους πιο παχιά από τις άλλες ομάδες και είναι γλυκείς και εύγευστοι. Καλλιεργείται και στις βόρειες εύκρατες περιοχές σε θερμοκήπια.
4. Ευπροσάρμοστη. Ο καρπός της πεπονιάς αυτής μοιάζει με του αγγουριού και γίνεται κυρίως κομπόστα και μαρμελάδα .
5. Η ομάδα Χίτο. Οι καρποί μοιάζουν με λεμόνια και καλλιεργείται σε διάφορες περιοχές της Ασίας .Η γεύση τους είναι γλυκόξινη και η σάρκα λευκωπή. Κονσερβοποιείται και γίνεται κομπόστα.
6. Ντούνταλμ. Τα άνθη της πεπονιάς αυτής είναι μεγάλου μεγέθους και οι καρποί έχουν το μέγεθος πορτοκαλιού. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό.
7. Λουτίφια. Τα πεπόνια της ομάδας αυτής έχουν πρασινωπή σάρκα και ουδέτερη γεύση . Χρησιμοποιούνται στην παρασκευή μαρμελάδων και κομπόστας με προσθήκη ζάχαρης.
Ανάλογα με την ποικιλία τα πεπόνια διαφέρουν στο σχήμα, στο μέγεθος, στο χρώμα της φλούδας και της σάρκας, στο άρωμα και στη γεύση. Έτσι έχουμε σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές, φλούδα παχιά ή λεπτή, χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, επιφάνεια φλούδας λεία ή με γραμμώσεις, γεύση γλυκιά και αρωματική, σάρκα στερεή, χυμώδη, μαλακιά ή σκληρή που στο κέντρο της σχηματίζει κενό και εκεί βρίσκονται πολυάριθμοι σπόροι. Τα πεπόνια είναι από τα πιο διαδεδομένα καλοκαιρινά φρούτα.
Υπάρχουν πολλές καλλιεργούμενες ποικιλίες πεπονιάς, που συγκεντρώνονται σε 7 κύριες ομάδες.
1. Κασάμπα ή χειμωνιάτικη. Παράγει μεγάλους καρπούς μέτριας γεύσης και αρώματος. Καλλιεργείται σε μικρή έκταση, ενώ η ονομασία χειμωνιάτικη, της δόθηκε γιατί τα πεπόνια της ωριμάζουν αργά επί πολλές εβδομάδες.
2. Καλυπτόμενη. Παράγει μικρού μεγέθους, εύγευστα πεπόνια με πορτοκαλόχρωμη σάρκα. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν τα μοσχοπέπονα.
3. Κανταλούπε. Η καταγωγή της πεπονιάς αυτής είναι από την Ιταλική περιοχή Κανταλούπο ,οι καρποί της είναι μετρίου μεγέθους με φλούδα τους πιο παχιά από τις άλλες ομάδες και είναι γλυκείς και εύγευστοι. Καλλιεργείται και στις βόρειες εύκρατες περιοχές σε θερμοκήπια.
4. Ευπροσάρμοστη. Ο καρπός της πεπονιάς αυτής μοιάζει με του αγγουριού και γίνεται κυρίως κομπόστα και μαρμελάδα .
5. Η ομάδα Χίτο. Οι καρποί μοιάζουν με λεμόνια και καλλιεργείται σε διάφορες περιοχές της Ασίας .Η γεύση τους είναι γλυκόξινη και η σάρκα λευκωπή. Κονσερβοποιείται και γίνεται κομπόστα.
6. Ντούνταλμ. Τα άνθη της πεπονιάς αυτής είναι μεγάλου μεγέθους και οι καρποί έχουν το μέγεθος πορτοκαλιού. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό.
7. Λουτίφια. Τα πεπόνια της ομάδας αυτής έχουν πρασινωπή σάρκα και ουδέτερη γεύση . Χρησιμοποιούνται στην παρασκευή μαρμελάδων και κομπόστας με προσθήκη ζάχαρης.
Στην Ελλάδα έχουμε αρκετές ποικιλίες
πεπονιάς, ενώ τα παραγόμενα πεπόνια είναι από τα πιο νόστιμα στον κόσμο.
Οι πιο γνωστές είναι:
1. Μπανάνες. Πρώιμη ποικιλία με καρπούς κιτρινωπούς συνήθως σφαιρικού και μικρού μεγέθους. Αρκετά αρωματικά και καλής ποιότητας.
2. Αργείτικα. Παράγουν τα γνωστά αργείτικα πεπόνια εξαιρετικής ποιότητας. Η σάρκα τους είναι λευκοπράσινη ή κιτρινοπράσινη γλυκιά και σχετικά σκληρή.
3. Κρεμαστά χειμωνιάτικα . Όψιμη ποικιλία , με σφαιρικό ή ωοειδή καρπό και πρασινωπή σάρκα. Καλλιεργείται σε περιοχές της Πελοποννήσου.
4. Κουνέλια. Οι καρποί της είναι αρωματικοί μετρίου ή μεγάλου μεγέθους. Η φλούδα τους είναι κίτρινη ή πορτοκαλί και η σάρκα λευκοκίτρινη.
1. Μπανάνες. Πρώιμη ποικιλία με καρπούς κιτρινωπούς συνήθως σφαιρικού και μικρού μεγέθους. Αρκετά αρωματικά και καλής ποιότητας.
2. Αργείτικα. Παράγουν τα γνωστά αργείτικα πεπόνια εξαιρετικής ποιότητας. Η σάρκα τους είναι λευκοπράσινη ή κιτρινοπράσινη γλυκιά και σχετικά σκληρή.
3. Κρεμαστά χειμωνιάτικα . Όψιμη ποικιλία , με σφαιρικό ή ωοειδή καρπό και πρασινωπή σάρκα. Καλλιεργείται σε περιοχές της Πελοποννήσου.
4. Κουνέλια. Οι καρποί της είναι αρωματικοί μετρίου ή μεγάλου μεγέθους. Η φλούδα τους είναι κίτρινη ή πορτοκαλί και η σάρκα λευκοκίτρινη.
Σχόλια